Nội dung bài viết:
Dấu hiệu đột quỵ sớm thường được bỏ qua mà không nhiều người nhận biết, nhưng nó có thể là chìa khóa cứu mạng sống. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá 6 dấu hiệu cảnh báo sớm của đột quỵ mà bạn không thể bỏ qua.
Từ mất cảm giác bên một phần cơ thể đến khó nói, mỗi triệu chứng đều cung cấp manh mối quan trọng để nhận diện và xử lý kịp thời. Hãy cùng Dược sĩ Đạt tìm hiểu để bảo vệ bản thân và những người xung quanh trước nguy cơ đột-quỵ tiềm ẩn.
1. Đột quỵ là gì?
Đột quỵ, được biết đến như một trong những bệnh lý nguy hiểm nhất với não bộ, xảy ra khi có sự gián đoạn đột ngột trong lưu lượng máu đến não, dẫn đến tổn thương các tế bào thần kinh. Sự thiếu hụt máu này, nếu kéo dài chỉ vài phút, đã có thể gây ra cái chết của các tế bào não và các hậu quả nghiêm trọng.
Có hai loại đột quỵ chính mà chúng ta thường gặp:
- Đột quỵ thiếu máu cục bộ chiếm khoảng 85% các trường hợp, trong đó một huyết khối hoặc mảng bám làm tắc nghẽn một phần hoặc hoàn toàn đường dẫn máu đến một vùng não, từ đó làm giảm đột ngột lượng máu cung cấp oxy và dưỡng chất cần thiết cho vùng đó.
- Loại thứ hai, chiếm khoảng 15%, là đột quỵ chảy máu, xảy ra khi một mạch máu trong não bị vỡ, làm tràn máu ra các mô xung quanh và gây ra tổn thương thần kinh bằng cách tăng áp lực trong hộp sọ và phá hủy các tế bào não.
Não bộ là trung tâm điều khiển của cơ thể, quản lý từ các hoạt động cơ bản đến phức tạp nhất. Vì thế, một tổn thương ở não không chỉ ảnh hưởng đến chức năng vận động mà còn ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh khác của sức khỏe và đời sống. Những người sống sót sau một cơn đột quỵ, nếu được cứu chữa kịp thời, vẫn có thể đối mặt với những di chứng nặng nề như liệt, giảm khả năng vận động, hoặc mất khả năng điều khiển một số cơ.
Theo Bộ Y Tế, khoảng 30-50% bệnh nhân sau đột-quỵ không thể phục hồi hoàn toàn chức năng độc lập và 15-30% bệnh nhân bị các khiếm khuyết vĩnh viễn. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời để giảm thiểu các tổn thương não và cải thiện kết quả điều trị. Đột-quỵ là một trạng thái y tế khẩn cấp, và mỗi phút trôi qua đều rất quý giá trong nỗ lực giảm thiểu hậu quả lâu dài của nó.
2. Các dấu hiệu đột quỵ thường gặp và triệu chứng đột quỵ sớm “BE FAST”
Đột-quỵ là một tình trạng y tế cấp tính trong đó não bộ gặp phải tổn thương nghiêm trọng do sự cắt đứt đột ngột và cục bộ lưu lượng máu cung cấp oxy và các chất dinh dưỡng thiết yếu. Sự gián đoạn này gây ra tổn thương thần kinh, vốn có thể dẫn đến các hậu quả lâu dài hoặc thậm chí là tử vong. Đột quỵ phát triển rất nhanh và thường xảy ra một cách bất ngờ, khiến người bệnh và gia đình của họ ít có thời gian chuẩn bị hoặc phản ứng.
Với người mắc phải, “thời gian là vàng” đúng là nguyên tắc vàng trong việc xử lý tình huống, bởi mỗi phút trôi qua mà không được điều trị là não bộ lại mất thêm các tế bào thần kinh, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng hồi phục và chất lượng cuộc sống sau này. Do đó, việc nhận biết sớm các dấu hiệu của đột-quỵ là rất quan trọng, giúp đảm bảo việc cấp cứu kịp thời và hiệu quả.
Các dấu hiệu cảnh báo sớm của đột-quỵ thường xuất hiện một cách bất ngờ và cần được mọi người nhận thức rõ để có phản ứng nhanh chóng. Các triệu chứng này có thể bao gồm:
- Cảm giác tê yếu đột ngột ở các chi hoặc trên khuôn mặt, đặc biệt là nếu chỉ ảnh hưởng một bên cơ thể.
- Khó khăn trong việc nói hoặc hiểu ngôn ngữ, bao gồm cả tình trạng thất ngôn khi người bệnh không thể phát âm rõ ràng hoặc không thể tìm được từ ngữ thích hợp.
- Lú lẫn hoặc khó khăn trong việc xử lý thông tin và ra quyết định.
- Rối loạn thị giác, bao gồm mất thị lực đột ngột ở một hoặc cả hai mắt.
- Chóng mặt nghiêm trọng hoặc mất thăng bằng, có thể kèm theo cảm giác đi không vững.
- Đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân, đặc biệt nếu xuất hiện đột ngột và dữ dội.
Nhận biết sớm nguy cơ đột quỵ bằng quy tắc “FAST
Nắm bắt và phản ứng nhanh chóng với những triệu chứng này có thể làm tăng đáng kể cơ hội cứu sống và giảm thiểu tổn thương não bộ, từ đó cải thiện tiên lượng và chất lượng cuộc sống sau đột quỵ cho người bệnh.
Quy tắc “BE FAST” là một hệ thống nhận biết sớm các dấu hiệu của đột quỵ, được Hội Tim mạch Mỹ (AHA) cùng nhiều tổ chức y tế khác phát triển để giúp cả bệnh nhân và người thân có thể dễ dàng ghi nhớ và nhận biết kịp thời các triệu chứng của đột quỵ. Sự hiểu biết này rất quan trọng vì nó giúp đảm bảo việc cấp cứu được thực hiện nhanh chóng, từ đó cải thiện tiên lượng và giảm thiểu hậu quả lâu dài cho bệnh nhân.
Cụm từ “BE FAST” bao gồm:
- B (Balance): Mất thăng bằng đột ngột, chóng mặt, đau đầu dữ dội, hoặc khó khăn trong việc phối hợp các vận động, là những triệu chứng ban đầu cho thấy nguy cơ đột quỵ.
- E (Eyesight): Sự giảm sút thị lực đột ngột hoặc mất thị lực hoàn toàn ở một hoặc cả hai mắt có thể là dấu hiệu cảnh báo đột quỵ.
- F (Face): Đột nhiên khuôn mặt bệnh nhân có thể bị liệt, xuất hiện tình trạng méo miệng hoặc nhân trung bị lệch, đặc biệt rõ khi người đó cố gắng cười hoặc mở miệng.
- A (Arms): Bệnh nhân có thể gặp khó khăn trong việc cử động tay hoặc chân, hoặc cảm giác tê liệt ở một bên cơ thể. Một bài kiểm tra đơn giản là yêu cầu bệnh nhân giơ hai tay lên cùng một lúc để xem liệu có sự chênh lệch nào không.
- S (Speech): Khó nói, nói ngọng, hoặc nói dính chữ là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ đột quỵ. Có thể kiểm tra bằng cách yêu cầu người bệnh lặp lại một câu đơn giản.
- T (Time): Thời gian là yếu tố quyết định trong việc xử lý đột quỵ. Khi nhận thấy các triệu chứng này xuất hiện đột ngột, cần gọi ngay 115 hoặc đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất một cách nhanh chóng.
Về công cụ chẩn đoán, MRI (Chụp cộng hưởng từ) được coi là “vàng” trong việc tầm soát và xác định đột quỵ não. MRI không chỉ được sử dụng rộng rãi trong việc kiểm tra não và thần kinh cột sống mà còn có thể phát hiện ra những tổn thương ẩn giấu sau các lớp xương mà các phương pháp chụp khác như X-quang hay CT không thể thấy được. Hình ảnh từ MRI cung cấp độ phân giải cao, giúp chẩn đoán chính xác các bệnh lý liên quan đến não, tim mạch và các vấn đề sức khỏe khác, mà không gây ra các tác dụng phụ như phương pháp chụp X-quang.
Nếu có bất kỳ thắc mắc nào cần giải đáp về tình trạng sức khỏe, hãy liên hệ ngay với Dược Sĩ Đạt để nhận được sự tư vấn kịp thời.
Liên hệ với Dược sĩ Đạt:
- Facebook: Dược sĩ Đạt
- Youtube: Dược sĩ Đạt Official
- TikTok: Dược sĩ Đạt Official
- Email hợp tác: duocsinguyenvandat@gmail.com