TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY THỰC QUẢN LÀ GÌ? TRIỆU CHỨNG VÀ CÁCH ĐIỀU TRỊ

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản là một trong những bệnh lý phổ biến liên quan đến đường tiêu hóa. Thường thì đa số bệnh nhân chỉ tới khám bệnh sau khi đã chịu đựng hoặc tự điều trị bằng thuốc trong một thời gian dài.

Mặc dù trào ngược dạ dày không dễ dàng được điều trị hoàn toàn và có tỉ lệ tái phát cao, nhưng bằng cách tuân thủ đúng phác đồ điều trị cùng với thay đổi lối sống và thói quen ăn uống, người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát được tình trạng của mình.

Trong bài viết này Dược sĩ Đạt sẽ chia sẻ cho mọi người về 4 triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản và cách điều trị. Hãy cùng Dược sĩ Đạt tìm hiểu thông qua bài viết này nhé!

1. BỆNH TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY THỰC QUẢN LÀ GÌ?

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD), hay còn được gọi là trào ngược dạ dày, là một bệnh lý liên quan đến đường tiêu hóa phổ biến ở Việt Nam. Bình thường, sau khi ăn uống, thức ăn sẽ đi qua thực quản và được hướng xuống dạ dày, sau đó cơ thắt thực quản sẽ thắt lại để giữ thức ăn và các chất lỏng trong dạ dày.

Tuy nhiên, người bị GERD sẽ gặp phải tình trạng axit dạ dày trào ngược lên thực quản (phần ống nối từ miệng đến dạ dày), gây kích thích niêm mạc thực quản và gây ra nhiều triệu chứng khó chịu.

2. NHỮNG BIỂU HIỆN CỦA BỆNH TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY THỰC QUẢN

Nếu bạn đang chịu đựng những triệu chứng như ợ nóng, ợ hơi, ợ chua, đặc biệt là vào ban đêm, thì có thể bạn bị trào ngược dạ dày thực quản. Bệnh lý này gây ra nhiều khó chịu bên trong thực quản, bao gồm cảm giác buồn nôn và khó tiêu sau khi ăn hoặc nằm ngay sau khi ăn. Đau tức ngực ở vùng thượng vị cũng là một triệu chứng phổ biến và có thể bắt nguồn từ trào ngược dạ dày thực quản.

Nếu tình trạng trào ngược trở nên nghiêm trọng hơn, nó có thể dẫn đến sưng tấy niêm mạc thực quản, gây ra cảm giác khó nuốt và nhức cổ. Đau họng, ho kéo dài và khan tiếng cũng là một triệu chứng thường gặp do việc tiếp xúc giữa thanh quản và dịch acid dạ dày thường xuyên. Bên cạnh đó, miệng thường tiết ra nhiều nước bọt hơn và có cảm giác đắng trong miệng do dư lượng acid từ dạ dày trào lên và dịch mật có thể xâm nhập vào dạ dày và trào lên trên.

3. AI LÀ NGƯỜI CÓ NGUY CƠ CAO BỊ BỆNH TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY THỰC QUẢN?

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, từ trẻ sơ sinh đến người lớn, và nguyên nhân thường không được xác định rõ ràng bởi bác sĩ. Tuy nhiên, có một số nhóm người có nguy cơ cao mắc bệnh, bao gồm:

• Những người thừa cân hoặc béo phì vì áp lực lên bụng có thể gây ra trào ngược.
• Phụ nữ mang thai, đặc biệt trong những tháng cuối thai kỳ do sự mở rộng của tử cung sẽ tạo áp lực và chèn ép lên các bộ phận tiêu hóa, dẫn đến hiện tượng trào ngược.
• Những người sử dụng một số loại thuốc nhất định như thuốc trị hen suyễn, thuốc chẹn kênh canxi, thuốc kháng histamine, thuốc an thần, thuốc chống trầm cảm, thuốc giảm đau xương khớp nhóm NSAIDs.
• Những người hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc lá do nó có thể kích thích niêm mạc dạ dày.
• Những người bị thoát vị hoành, liệt dạ dày, hoặc bệnh lý mô liên kết như xơ cứng bì.
• Những người có lối sống và thói quen ăn uống không lành mạnh như uống rượu bia, ăn nhiều đồ chua, ăn nhiều dầu mỡ, ít vận động, nằm ngay sau khi ăn… cũng có nguy cơ cao bị trào ngược dạ dày.

Căng thẳng và áp lực trong công việc và cuộc sống cũng là một trong những yếu tố thường gặp gây ra trào ngược dạ dày thực quản, đặc biệt ở người trẻ. Stress sẽ kích thích cơ thể tiết ra cortisol, tăng độ axit trong dạ dày, gây ra sức ép co bóp của dạ dày và đẩy dịch dạ dày trào ngược lên thực quản. Stress cũng gây rối loạn nhu động thực quản, làm cho cơ thắt thực quản trở nên nhạy cảm và dễ bị giãn mở, kéo dài và làm cho dịch vị trào ngược lên thực quản.

Ở trẻ sơ sinh, một số yếu tố bẩm sinh cũng có thể gây ra các triệu chứng như khó nuốt, khò khè, nôn trớ và ợ. Thường các triệu chứng này sẽ giảm dần hoặc hết khi trẻ lớn lên, do đó, không cần thiết phải đến bác sĩ. Tuy nhiên, đối với những trẻ hay gặp các triệu chứng này, nên đưa trẻ đến khám với bác sĩ nhi khoa để được tư vấn và chăm sóc, cũng như sử dụng thuốc nếu cần thiết.

4. BIẾN CHỨNG CỦA BỆNH TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY

Nếu không được điều trị đúng cách, trào ngược dạ dày, cũng giống như các bất thường sức khỏe khác, có thể gây ra nhiều biến chứng và đe dọa tính mạng. Nếu kéo dài, trào ngược dạ dày có thể gây ra nhiều bệnh lý tiêu hóa nguy hiểm, bao gồm viêm thực quản, loét thực quản, hẹp thực quản, thực quản Barrett và nguy cơ ung thư biểu mô tuyến thực quản.

• Viêm thực quản: là một phản ứng phổ biến xảy ra ở khoảng 50% bệnh nhân mắc trào ngược dạ dày. Bệnh được xác định thông qua nội soi dạ dày thực quản. Các triệu chứng của bệnh giống như các triệu chứng của trào ngược dạ dày như ợ nóng, ợ trớ, nghẹn, khó nuốt, tăng tiết nước bọt và đau ngực.
• Hẹp thực quản: bao gồm đau ngực, khó nuốt, và cảm giác vướng nghẹn ở vùng cổ. Trào ngược dạ dày là một trong những nguyên nhân chính gây hẹp thực quản. Khi acid dạ dày trào lên thực quản trong quá trình trào ngược, niêm mạc của thực quản sẽ bị ăn mòn và dẫn đến viêm. Nếu trào ngược diễn ra thường xuyên và kéo dài, sẽ gây tổn thương không thể phục hồi được, dẫn đến hình thành các mô sẹo bên trong thực quản và gây ra hẹp thực quản. Nếu không được điều trị đúng cách, hẹp thực quản có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là bệnh thực quản Barrett.
• Biến chứng thực quản Barrett: Mặc dù chỉ xảy ra ở khoảng 8-15% bệnh nhân trào ngược dạ dày thực quản kéo dài, biến chứng thực quản Barrett lại là một biến chứng rất nguy hiểm và không có triệu chứng đặc biệt ngoài các triệu chứng trào ngược thông thường. Nếu có nghi ngờ về bệnh thực quản Barrett, bác sĩ sẽ tiến hành nội soi và sinh thiết tế bào để đưa ra chẩn đoán chính xác. Người bị biến chứng này cần được điều trị và theo dõi chặt chẽ bởi đây là một biến chứng có nguy cơ phát triển thành ung thư biểu mô tuyến thực quản. Mặc dù rủi ro phát triển thành ung thư là khá thấp, việc phòng bệnh và điều trị sớm vẫn là điều cần thiết để tránh các biến chứng nguy hiểm khác.
• Ung thư biểu mô tuyến thực quản: là căn bệnh thường xảy ra ở những người trên 50 tuổi, với tỷ lệ tử vong cao. Ở giai đoạn ban đầu, bệnh không có triệu chứng cụ thể. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, có thể gây ra các triệu chứng như đau xương ức sau, khàn tiếng, sụt cân nhanh bất thường, khó nuốt… Vì nguy cơ tử vong cao, bệnh nhân trào ngược dạ dày cần được khuyến cáo thăm khám với các chuyên gia về tiêu hóa để theo dõi và kiểm soát bệnh lý kịp thời. Điều trị sớm là cần thiết để ngăn ngừa các biến chứng phức tạp hơn.

5. PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ TRÀO NGƯỢC DẠ DÀY THỰC QUẢN

Trào ngược dạ dày có tỉ lệ tái phát cao, khoảng 70% bệnh nhân sẽ bị tái phát trong vòng một năm, gây ra nhiều tin đồn rằng bệnh này không thể chữa khỏi. Điều trị phù hợp sẽ được cân nhắc tùy thuộc vào từng giai đoạn của bệnh và bao gồm cả việc chỉ dẫn bệnh nhân về chế độ ăn uống lành mạnh để giảm triệu chứng và có thể chữa bệnh hoàn toàn. Tuy nhiên, điều quan trọng là bệnh nhân phải nghiêm ngặt tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ trong việc sử dụng thuốc và tránh sử dụng các loại thuốc dân gian không rõ nguồn gốc và chưa được chứng minh hiệu quả.

Mặc dù một số thảo dược có thể giúp giảm các triệu chứng của trào ngược, nhưng chúng cũng có thể gây ra dị ứng đối với một số bệnh nhân và khi kết hợp với các loại thuốc điều trị. Do đó, trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc hoặc thảo dược kết hợp, bệnh nhân nên thảo luận với bác sĩ. Ngoài ra, cùng với việc sử dụng thuốc, chế độ ăn uống và thói quen của bệnh nhân cũng phải thay đổi để đạt hiệu quả điều trị.

Ví dụ, bệnh nhân nên hạn chế tăng cân quá nhiều, không nên ăn quá no, không dùng các chất có cồn, chia bữa ăn hợp lý, và tránh đi nằm ngay sau khi ăn no.

Tuy nhiên, việc thay đổi thói quen ăn uống và lối sống là một trong những nguyên nhân khiến cho việc điều trị bệnh không thành công. Bệnh nhân có thể bỏ bữa sau đó ăn dồn lại một bữa, uống rượu bia và các chất có cồn khác, hoặc do công việc phải ăn tối rất trễ rồi đi ngủ. Để giảm béo và duy trì cân nặng ở mức phù hợp, bệnh nhân cần dành thời gian để tập luyện, điều này không phải ai.

Nếu sử dụng thuốc không hiệu quả, bác sĩ có thể khuyên bệnh nhân phải tiến hành phẫu thuật để có thể chữa trị vĩnh viễn. Đối với trường hợp trào ngược dạ dày, các phương pháp phẫu thuật như phẫu thuật Nissen hoặc phẫu thuật LINX có thể được đề xuất bởi bác sĩ.

• Phẫu thuật Nissen, còn được gọi là phẫu thuật Toupet, được thực hiện bằng phương pháp mổ nội soi hoặc mổ mở, nhằm thắt chặt cơ và ngăn ngừa hiện tượng trào ngược dạ dày.
• Phẫu thuật Linx là một phương pháp cấy ghép một vòng các hạt titan nhỏ quấn quanh ngã ba của dạ dày và thực quản. Nhờ lực hút từ giữa các hạt, phương pháp này giúp giữ cơ vòng đóng lại với axit, nhưng vẫn đủ yếu để cho thức ăn đi qua. Tuy nhiên, phương pháp này có nhược điểm là chi phí cao, và chỉ có số ít bệnh viện có khả năng thực hiện được.

Hy vọng qua bài chia sẻ này của Dược sĩ Đạt có thể giúp ích cho những ai đang gặp tình trạng này. Nếu có điều gì thắc mắc cần giải đáp trực tiếp hãy liên hệ với Dược sĩ Đạt thông qua các đường link bên dưới.

Liên hệ với Dược sĩ Đạt:

• Facebook:  Dược sĩ Đạt
• Youtube: Dược sĩ Đạt Official
• TikTok: Dược sĩ Đạt Official
• Email hợp tác: duocsinguyenvandat@gmail.com